Sigaret chekish zararlari. Chekishni tashlash usullari

Tamaki asrlar davomida mavjud bo’lib kelgan, ammo chekishning sog’liq uchun zarari haqida biz bilmagan ma’lumotlar talaygina. Misol uchun, chekuvchilar chekmaydiganlarga qaraganda o’rtacha 10-11 yil avval vafot etishadi. Sog’lig’ingizni yaxshilamoqchi bo’lsangiz, chekishdan voz keching.

Chekish sog’liq uchun zararlimi?

1950-yillardan beri sog’liqni saqlash mutaxassislari chekishni o’pka saratoni bilan bog’lashdi. Tadqiqotlar nafaqat saraton, balki surunkali (uzoq muddatli) kasalliklargacha tamaki sabab bo’lishini aniqlashmoqda.

Mutaxassislarning hisob-kitoblariga ko’ra, 16 million kishi chekish tufayli kelib chiqadigan kasallik bilan yashaydi. Har yili taxminan 480 000 kishi chekish bilan bog’liq kasalliklardan vafot etadi. Bu shuni anglatadiki, chekishdan vafot etgan har 30 kishidan bittasi chekish bilan bog’liq jiddiy kasallik bilan yashaydi.

Tamakining boshqa turlari xavfsizroqmi?

Nikotin yetkazib berishning yangi paydo bo’lgan shakli bo’lgan elektron sigaretalar (vapes) an’anaviy tamaki mahsulotlaridan farq qiladi. Vaping tutunsiz inhalatsiyalangan tuman (bug’) ichida sigaretaga qaraganda ko’proq konsentrlangan nikotin beradi. Vape mahsulotlarining sog’liq uchun xavflari astmadan surunkali obstruktiv o’pka kasalligi va saratongacha bo’lishi mumkin

Chekish tanangizga qanday ta’sir qiladi?

Tamaki iste’moli tanadagi barcha organlarga zarar yetkazadi. Chekish nafaqat nikotinni, balki 5000 dan ortiq kimyoviy moddalarni, shu jumladan ko’plab kanserogenlarni (saratonni keltirib chiqaradigan kimyoviy moddalar) o’pka, qon va organlarga kiritadi.

Chekishning zarari shundaki, umringizni sezilarli darajada qisqartirishi mumkin.

Chekuvchi homilador ayollar tug’ilmagan chaqaloqlarini ham xavf ostiga qo’yishadi. Homiladorlikning mumkin bo’lgan oqibatlari quyidagilardan iborat:

• Ektopik homiladorlik, embrion bachadondan tashqarida joylashganda hayot uchun xavfli holat.
• Abortlar.
• O’lik tug’ilganlar.
• Tug’ma nuqsonlar, masalan, tanglay yorig’i.
• Tug’ilganda kam vazn.

Tamaki chaynash sog’lig’ingizga qanday ta’sir qiladi?

Tutunsiz tamaki nikotinga qaramlikni keltirib chiqarishi mumkin. Chaynash tamaki iste’mol qiladigan odamlarda og’iz , qizilo’ngach va oshqozon osti bezi saratoni rivojlanishi mumkin . Va tamaki chaynash milk kasalliklariga, tishlarning yorilishi, sinishiga va tishlarning to’kilishiga olib keladi.

Elektron sigaret chekishdan xavfsizroqmi?

Elektron sigaretaning xavfsizligi va xavf-xatarlari noma’lumligicha qolmoqda. Ko’pgina elektron sigaretlarda ko’p miqdorda nikotin mavjud. Elektron sigaret nikotinning sigaret yoki tamaki kabi boshqa turlariga kirish eshigi bo’lishi mumkin.

Elektron sigaret bug’lari boshqa zararli moddalarni ham o’z ichiga oladi. Ushbu nikotinsiz vape tarkibidagi zaharli moddalar o’pkaning og’ir nafas olishiga, ba’zan o’limga olib kelishi mumkin (EVALI deb ataladi).

Tamaki yana qanday holatlarga olib kelishi yoki yomonlashishi mumkin?

Ma’lum bo’lgan saraton xavfidan tashqari, chekish boshqa ko’plab surunkali (uzoq muddatli) muammolarni keltirib chiqaradi. Chekish bilan bog’liq o’ziga xos muammolarga quyidagilar kiradi:

• Xolesterinning kamayishi va qon bosimining oshishi ( yurak xuruji va insult xavfini oshiradi ).
• Erektil disfunktsiya.
• Yurak va tanadagi boshqa to’qimalarga kislorod yetishmasligi ( koronar arteriya kasalligi, periferik arteriya kasalligi va diabet xavfini oshiradi).
• KOAH, astma, bronxit yoki amfizemaga olib keladigan o’pka funktsiyasining yomonlashishi.

Chekish sabab bo’lgan kasallikni qanday davolash mumkin?

Chekish tufayli kelib chiqadigan kasalliklarning aksariyati doktor tomonidan boshqarilishi mumkin. Sizga kerak bo’lishi mumkin:

• Yurakdagi har qanday zararni davolash uchun kardiolog (yurak shifokori).
• KOAH kabi nafas olish muammolarini davolash uchun o’pka mutaxassisi.
• Siz rivojlanishi mumkin bo’lgan har qanday saratonni davolash uchun onkologiya guruhi.

Cheka turib qanday qilib kasallikka chalinmaslik mumkin?

Chekishdan kasal bo’lmaslikning eng yaxshi usuli – hech qachon boshlamaslikdir. Chekmasdan, siz:

• Uzoqroq yashang.
• Yurak-qon tomir kasalliklari xavfini kamaytiring.
• Turli xil boshqa sharoitlarni rivojlanish xavfini kamaytiring.
• O’zingizni sog’lom his qiling va ko’proq energiyaga ega bo’ling.
• Ko’ring va o’zingizni yaxshi his qiling.
• Ta’m va hid hisingizni yaxshilang.
• Pulni tejamoq.

Qanday qilib chekishni tashlashim mumkin?

Chekishni tashlashning turli usullari mavjud. Muvaffaqiyatga erishish uchun siz o’zingizning shaxsiyatingizga mos keladigan chekishni tashlash rejasini topishingiz kerak. Hissiy va ruhiy jihatdan tayyor bo’lishingiz kerak. Siz chekishni faqat ikkinchi qo’l tutuningizga duchor bo’lgan oilangiz yoki do’stlaringiz uchun emas, balki o’zingiz uchun tashlashni xohlashingiz kerak.

Voz kechishga qaror qilganingizda, ushbu ko’rsatmalar yordam berishi mumkin:

• Barcha sigaretlarni va chekish bilan bog’liq narsalarni, masalan, zajigalka va kuldonlarni tashlang.
• Boshqa chekuvchi bilan yashaysizmi? Ulardan yoningizda chekmasliklarini so’rang yoki siz bilan birga chekishni tashlashga ishontiring.
• Istaklar paydo bo’lganda, ularga e’tibor bermang. Istaklar vaqtinchalik, shuning o’rniga nima uchun tashlashni xohlayotganingizga e’tibor qarating.
• O’zingizni band qiling va qo’llaringiz bilan qiladigan narsalarni toping – qalam yoki somon bilan chizing yoki o’ynang. Chekish bilan bog’liq har qanday faoliyatni ham o’zgartiring. Chekish uchun tanaffus o’rniga sayr qiling yoki kitob o’qing.
• Chekish istagi paydo bo’lganda, chuqur nafas oling. Uni o’n soniya ushlab turing va sekin qo’yib yuboring. Chekish istagi yo’qolguncha buni bir necha marta takrorlang. Bundan tashqari, asosiy stress darajasini kamaytirish uchun meditatsiyani ham sinab ko’rishingiz mumkin.
• Chekish bilan bog’liq joylar, odamlar va vaziyatlardan qoching. Chekmaydiganlar bilan suhbatlashing yoki chekish taqiqlangan joylarga boring (masalan, filmlar, muzeylar, do’konlar yoki kutubxonalar).
• Sigaretani oziq-ovqat yoki shakarga asoslangan mahsulotlar bilan almashtirmang. Bular kilogramm ortishiga olib kelishi mumkin. Buning o’rniga, past kaloriyali, sog’lom ovqatlarni tanlang. Sabzi yoki selderey tayoqchalari, shakarsiz qattiq shakarlamalar yoki saqichlarni sinab ko’ring.
• Ko’p suyuqlik iching, lekin kofeinli ichimliklar va spirtli ichimliklarni o’z ichiga olgan ichimliklarni cheklang. Ular chekish istagini keltirib chiqarishi mumkin.
• O’zingizga esda tutingki, siz chekmaydigan odamsiz va chekmaysiz.
• Jismoniy mashqlar qilishni unutmang, chunki u sog’liq uchun foyda keltiradi va dam olishga yordam beradi.

Agar men bir muncha vaqt chekayotgan bo’lsam, kechish uchun juda kechmi?

Chekishni tashlash, har qanday yoshda, sog’lig’ingizni yaxshilaydi. Yillar davomida chekish zarari vaqt o’tishi bilan orqaga qaytishi mumkin.

Chekishni tark etgandan so’ng, foyda deyarli darhol seziladi:

• 20 daqiqadan so’ng qon bosimi va yurak urish tezligi pasayadi, qo’l va oyoqlarning harorati ko’tariladi. Bundan tashqari, siz havoni ifloslantirishni to’xtatasiz.
• Sakkiz soatdan so’ng sizning qoningiz past darajadagi uglerod oksidi va yuqori darajadagi kislorodni o’z ichiga oladi.
• 24 soatdan keyin yurak xuruji xavfi kamayadi.
• 48 soatdan keyin asab tugunlari nikotin yo’qligiga moslashadi va siz ta’m va hid bilish qobiliyatini tiklay boshlaysiz.
• Ikki haftadan uch oygacha qon aylanishi yaxshilanadi va siz ko’proq mashqlarga toqat qila olasiz.
• Bir oydan to’qqiz oy o’tgach, sizning umumiy energiya darajangiz oshadi va siz kamroq yo’talasiz. Bundan tashqari, sinus tiqilishi, charchoq va nafas qisilishi kamayadi.
• Bir yildan so’ng, yurak xastaligi xavfi hozirgi chekuvchiga qaraganda ikki baravar kamayadi.
• 5-15 yildan keyin insult xavfi hech qachon chekmagan odamlarnikiga o’xshab kamayadi.
• 10 yildan keyin o’pka saratonidan o’lish xavfi umr bo’yi chekmaydigan odam bilan deyarli bir xil darajada kamayadi. Bundan tashqari, siz boshqa saraton kasalliklari xavfini kamaytirasiz.
• 15 yildan so’ng, yurak xastaligi xavfi nihoyat hech qachon chekmagan odamlarga etadi.

Ushbu kasallik bo’yicha konsultatsiya bera olmaymiz va mazkur kasallik bilan og’rigan bemorlarni klinikamiz davolamaydi. Maqola faqatgina ma’lumot sifatida joylangan.